Zicht op onderwijs in de klas

Leer werken met het bekwaamheidskompas.

Werken met het bekwaamheidskompas

Voor professionals in het onderwijs heeft Bureau Meesterschap verschillende Bekwaamheidskompassen ontwikkeld. Dit zijn ontwikkelingsgerichte instrumenten die worden ingezet bij klassen- of flitsbezoeken. Het instrument (nulmeting) geeft de ontwikkelpunten aan en kan ook gebruikt worden voor een tussen- en eindmeting.

Doelen van de inzet van het instrumentarium zijn:

  • Betere leraren, beter onderwijs.
  • Vergroten reflecterend vermogen van de leraar.
  • Vergroten analytisch vermogen van de leraar.
  • Creëren van een professionele sfeer op school, waarin wederzijds leren normaal is.

Wat wordt gemeten?

Er zijn Bekwaamheidskompassen voor leraren PO en leraren VO, leraren SO, Intern Begeleiders en Pedagogisch Medewerkers Kinderopvang. Deze zijn ontwikkeld op basis van het inspectiekader en bekwaamheidseisen o.a. wet BIO, SBL, CAO, Piramide, VVE etc.

Context en Pedagogisch handelen w.o.

  • Lokaalinrichting, uitdagende leeromgeving, veiligheid
  • Respectvolle omgang
  • Positieve persoonlijke aandacht
  • Bevordering zelfvertrouwen
  • Complimenten en correcties

Vakinhoudelijk & didactisch handelen w.o.

  • Instructie
  • Taakgerichtheid
  • Actieve betrokkenheid
  • Leer- en denkstrategieën
  • Feedback

Differentiatie en afstemming w.o.

  • Interactie
  • Differentiatie en Afstemming
  • Zicht op ontwikkeling
  • Ondersteunen en begeleiden

Proces

Het observatieproces bestaat uit een voorgesprek, waarin karakter van observatie/ instrument (ontwikkelingsgericht) wordt toegelicht, gevolgd door een observatie van circa 1.5 uur tijdens een instructieles en lesovergang. Er wordt een verslag gemaakt en een eindgesprek gevoerd. De kompassen kunnen per leraar of per groep/schoolbestuur worden ingezet. Het instrument is een middel, een kompas waar een leraar mee verder kan in zijn/ haar ontwikkeling. De leraar kan zelf een reactie geven op het verslag. Het verslag wordt, behoudens feitelijke onjuistheden, niet aangepast. Als er aanleiding voor is kan er een coachingstraject worden ingezet door een coach van Bureau Meesterschap (een andere persoon dan wie de lesobservatie heeft gedaan) en kan een tussen- en of een eindmeting plaatsvinden.

Zicht op onderwijs in de klas

Om te kunnen werken met het Bekwaamheidskompas is een training verplicht. Deze training heet: Zicht op onderwijs in de klas. De training is met name bedoeld voor directeuren en intern begeleiders en bestaat uit 5 dagdelen training op locatie. Aan de hand van de theoretische basis en videovoorbeelden wordt geoefend. Daarnaast worden er klassenobservaties uitgevoerd d.m.v. coaching on the job. Na afronding van de training kan binnen de eigen school met het instrumentarium worden gewerkt.

Thema 1: Kader, voorschriften, visie en visiteren

  • Het officiële inspectiekader, de wet BIO en de CAO-PO.
  • Snel en objectief observeren met behulp van verschillende filmfragmenten.
  • Het observeren van leraargedrag gerelateerd aan de competentieprofielen beschreven in de CAO-PO en de wet BIO.

Thema 2: Werken met het Bekwaamheidskompas

  • Observeren met behulp van verschillende filmfragmenten.
  • Het onderwijsproces in de 21-ste eeuw. Marzano & John Hattie.
  • Hoe beoordeel ik de kwaliteit van een les? Wat is dan onvoldoende, voldoende of goed.
  • Het benoemen van ontwikkelpunten en het schrijven van heldere aanbevelingen.
  • Het opstellen van ontwikkeladviezen voor de individuele teamleden.

Thema 3: Het Bekwaamheidskompas en de CAO-PO

  • Marzano, John Hattie & inspectiekader – CAO-PO
  • Observeren met behulp van het Bekwaamheidskompas.
  • Ontwikkelpunten benoemen met behulp van de uitgewerkte profielen.
  • Het schrijven van adequate ontwikkeladviezen met behulp van een format.

Thema 4: Gespreksvaardigheden

  • Observeren met behulp van het Bekwaamheidskompas (compacte versie).
  • Het voeren van (lastige) stimulerende en corrigerende ontwikkelgesprekken.
  • De matig en niet functionerende leraar.

Thema 5: Op weg naar een permanente verbetercultuur

  • De competenties van het schoolteam in beeld.
  • Kwaliteitsbeleid en professionele teams.
  • De structuur en cultuur van een professionele organisatie, inbedding in het HR beleid.
  • Het schrijven van ontwikkeladviezen; tekstuele ondersteuning.

Dagdeel Coaching on the job bij klassenbezoek

Iedere directeur brengt een klassenbezoek samen met een auditor van Bureau Meesterschap en bespreekt de bevindingen met de auditor. De auditor geeft feedback/adviezen aan de directeur. Na de tweedaagse voeren de deelnemers daarnaast verschillende huiswerkopdrachten uit, zoals observatieopdrachten, klassenbezoeken, schrijven en bespreken van ontwikkeladviezen.

Relatie met andere instrumenten

De Bekwaamheidskompassen kunnen worden gecombineerd met audits, ontwikkeltrajecten en trainingen die gericht zijn op de bredere kwaliteitszorg rond bijvoorbeeld de spelregels van de inspectie en het waarderingskader, zorg en begeleiding en wettelijke bepalingen.

Externe validering

De kwaliteitskompassen zijn gebaseerd op concrete gedragscriteria en afgestemd op het toetsingskader van de inspectie. Er is ruimte voor maatwerk en voor de eigen keuzes van de school. Afhankelijk van de vraag wordt er soms gebruik gemaakt van een compactere versie van het Bekwaamheidskompas. Het instrument heeft bij de PO-versie de mogelijkheid om te differentiëren tussen startbekwaam, basisbekwaam, en vakbekwaam. Het instrument is beproefd in authentieke contexten bij ontwikkeltrajecten en coachtrajecten van leraren PO van Bureau Meesterschap. In de training worden de afnamecondities vastgelegd en worden de observatoren getraind aan de hand van video-opnames en coaching on the job. De trainingstheorie is gebaseerd op de onderzoeken van Marzano en John Hattie en is erop gericht de interbetrouwbaarheid van de observaties te vergroten en professionele ontwikkelgesprekken te kunnen voeren. De 5e bijeenkomst staat in het teken van de inbedding in het HR beleid, de professionele cultuur en de verdere professionalisering van teams of leraren. Het Bekwaamheidskompas maakt deel uit van het instrumentarium van het Auditcentrum van Bureau Meesterschap en is als zodanig ook te gebruiken bij het inzetten van auditteams binnen een schoolbestuur.

Download hier de afbakening en inhoudelijke onderbouwing van de PO-Raad.

Tijdsbeslag en kosten

Het tijdsbeslag voor het observatieproces bedraagt een voorgesprek, een observatie van circa 1.5 uur en een nagesprek.

Offerte op maat, neem contact op om de mogelijkheden te bespreken.

Meer informatie?

Voor meer informatie kun je
contact opnemen met:


Anouk de Vegt

Heb je vragen over onze trainingen en opleidingen of wil je meer weten over onze advies- en begeleidingstrajecten?

We zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Binnen 72 uur ontvang je een reactie van ons.

T: (0592) 30 40 40
Alle contactmogelijkheden